Baardmannetje
Urban fitness, wel eens van gehoord? Meestal sta ik me twee keer in de week uit te sloven ‘bij ons op het plein’ met touwen, zakken en ballen. Ren een trap op en weer af, zit eindeloos zonder stoel tegen een muur, slinger een kettlebell de lucht in, nou ja, van die dingen dus…
Zo ook die zaterdagochtend. Ik was net begonnen met mijn opdruksessie, daarbij gebruikmakend van een van de bankjes langs de parkeerplaats, toen er recht tegenover mij een auto parkeerde. Eruit stapten een man en een vrouw.
Ze hadden geen oog voor mij (gelukkig maar), want er moest gewandeld worden en dat vergde de nodige voorbereiding. De wandelschoenen gingen aan, de verrekijker verhuisde van de rugzak naar de borst, waterflesjes werden over en weer in de rugzakken gedaan. Een interessant schouwspel als je je ondertussen in het zweet werkt, en vooral ook een fijne afleiding.
Terwijl de man van het stel nog druk in de weer was met zijn rugzak, kreeg de vrouw mij in het vizier. Ze glimlachte naar me. Ik glimlachte terug en om haar maar zo snel mogelijk af te leiden van mijn gênante bezigheden vroeg ik of ze een mooie wandeling in het verschiet hadden. Waarop de man zich oprichtte en sprak: “Jazeker, we gaan het klompenpad lopen.”
Klompenpad
Nu ben ik als rechtgeaarde inwoner van ons boerendorp uiteraard op de hoogte van het bestaan van het klompenpad en heb ik ‘m zelf ook al eens gelopen. Het is een wandeling van een kilometer of elf door de polder, over boerenland en dijken langs de Eem en door het buitengebied van Eemnes.
“Ah leuk” zeg ik, “dat is een mooie wandeling en jullie treffen het met het weer!”.
“Jazeker,” zegt de man, “en als we dan ook nog het baardmannetje tegenkomen, dan is onze dag goed!”
Huh? Het baardmannetje? Waarom ken ik die niet, vraag ik me koortsachtig af, terwijl op mijn netvlies een beeld verschijnt van een wat eigenaardig en wereldvreemd bebaard kereltje. Van het kaliber ‘dorpsgek’ zeg maar.
“Oh?! En waar verwacht u hem dan tegen te komen?” vraag ik hem.
Dat dit een te zwakke poging is om mijn eigen onnozelheid te verdoezelen, moge blijken uit zijn reactie: “In het riet natuurlijk. Het baardmannetje is een rietvogeltje!”
Gelukkig valt mijn schaamrood niet al te erg op. Mijn hoofd was al rood van de inspanning…
Natuurlijk heb ik bij thuiskomst wel even gekeken hoe zo’n baardmannetje er dan uitziet. Trouwens, de vrouwtjes heten ook baardmannetjes en ze hebben niet eens bakkebaarden. Het is toch oneerlijk verdeeld in de wereld…
Meneer en mevrouw Baardman. Eigenlijk niet zo vreemd als je kijkt naar mensen-familienamen die eindigen op ‘man’. Ik dacht aan Koeman, Veeman, Huisman; van Aasman tot Zwinderman. Mevrouw Koeman vinden we gewoon.
Bron: Nederlandse familienamenbank.
1. In patroniemen een tweede lid van de voornaam. Bijvoorbeeld in Heineman, Hermans en Heeremans, Nelemans, Rijkmans.
2. Als achtervoegsel in geografische afleidingen: Hofman, Bosman, Schuurman, Brinkman. Hierbij ook vele Duitse namen op -mann: Hoffmann, Lohmann, Beckmann, Bergmann; ze zijn vaak verwisselbaar met meijer-namen.
Ook herkomstnamen: Engelsman, Noorman, Aleman.
3. Beroepsnamen: Huisman, Koopman, Bouwman, Bouman, Timmerman, Krijgsman, Buurman, Boerman, Werkman, Speelman. Hierbij ook namen die handelswaar aanduiden: Appelman, Bierman, Mosselman, Houtman, Boterman.
Ook Duitse namen: Baumann, Kaufmann, Biermann, Schumann.
4. Bijnamen: Witteman, Snelleman, Sterkman, Oudman, Kleinman, Grooteman.
Er is niet altijd een duidelijke scheidslijn te trekken; vergelijk de volgende namen die zowel als beroepsnaam als aardrijkskundige naam kunnen worden beschouwd: Kooijman, Akkerman, Veerman.
Nu alleen nog even zoeken naar de reden waarom die vogel Baardman werd genoemd in plaats van Baardvrouw. 😉
Tja Egbert, je hebt weer eens gelijk… 😏
Met het noemen van ‘patroniem’ is feitelijk nog niet de betekenis van de naam vermeld…